نرمش صبحگاهی و روزانه

ورزش صبحگاهی در شروع فعالیت آموزشی مدارس می تواند عـامل مهمی در ایجـاد نشاط و شـادابی وتأمین سـلامت جسم و روح دانش آموزان باشد.

این برنامه با توجه به ویژگیهایی خاص آن در ۳ بخش گـرم کردن ، پیـاده کـردن هـدف و بازگشت به حـالت اولیه طـراحی می گردد ، انجام این برنامه در ابتـدا بـا افـزایش تـدریجی ضربـان قلب توأم است که به آستانه تحریک برای افزایش استقامت عمومی می رسد و سرانجام به حالت اولیه بر می گردد .

اجرای ورزش صبحگاهی بطور منظم و روزانه می تواند نقش بسیار مهمی درکسب آمادگی جسمانی ، روانی و نشاط و شـادابی دانش آموزان داشته باشد . انجام فعالیتهای مداوم اثرات مثبتی بر بافت استخوانی دارد .

فایل های مورد نیاز:

نرمش صبحگاهی و روزانه

ورزش صبحگاهی

ورزش صبحگاهی ۲

ورزش صبحگاهی ۳

ورزش صبحگاهی هماهنگ کشوری

ورزش صبحگاهی هماهنگ کشوری

سرود المپیاد ورزشی

ضرورت فعاليت بدني براي افراد

 حركت و فعاليت بدني نياز فطري و فيزيولوژيكي است كه با سلامتي ، تندرستي و نشاط انسان ارتباط دارد . اصولا" بدن با هدف حركت طراحي شده و وجود بيش از 200 مفصل و 500 مفصل دسته عضله در بزرگترين بخش بدن يعني دستگاه حركتي مؤيد اين موضوع است .

ورزش و فعاليت بدني منظم و روزانه موجب تقويت و افزايش كارايي دستگاههاي حياتي بدن ( قلب و عروق ، تنفس ) شده و عملكرد ساير دستگاهها را بهبود مي بخشد . همين طور باعث جذب بهتركلسيم و استحكام بندي مي شود . از سوي ديگر كم تحركي عامل بسياري از بيماري ها بوده و به گزارش سازمان جهاني بهداشت (who ) با 59% مرگ و مير هاي جهان كه ناشي از عوارض قلبي و عروقي ، ديابت ، سرطان و عارضه چاقي است ارتباط تنگاتنگ دارد . سازمان ياد شده بهترين راه پيشگيري از خطرات اين بيماري ها را بعد از رژيم غذايي مناسب ، ورزش منظم روزانه ذكر نموده است .

ويژه گي هاي نرمش صبحگاهي و روزانه

نرمش صبحگاهي به جهت اجراي آسان ،‌كم هزينه و فراگير بودن ، ار بهترين فعاليت هايي است كه مي تواند در جبران كمبود حركتي دانش آموزان مؤثر بوده و ضمن كمك به برقراري نظم و انضباط اجتماعي، آموزش حركات ورزش، رفع خواب آلودگي و خستگي، آماده سازي ذهن براي يادگيري، ترغيب دانش آموزان به فعاليت بدني در منزل، باعث ايجاد محيطي شاد و با نشاط درمدرسه شود . نرمش صبحگاهي تنها فعاليتي است كه به فضا ، امكانات ورزشي و نيروي انساني متخصص نياز ندارد و با كمترين سرمايه گذاري بيشترين عايدات را در راه شاداب سازي و ارتقاء سلامتي و تندرستي دانش آموزان بدنبال خواهد داشت .

اجراي منظم و روزانه 10 دقيقه نرمش صبحگاهي در مدارس ضمن ايجاد نشاط و شادابي و تقويت روحيه اجتماعي ، موجب كمك به هماهنگي عصب ، عضله ، انعطاف پذيري ماهيچه ها ، جنبش پذيري مفاصل و نهايتا" بهبود آمادگي حركتي در دانش آموزان مي شود

چشم انداز برنامه ورزش صبحگاهي

پس از سال ها اجراي پراكنده و نسبي ورزش صبحگاهي در مدارس كشور و استقبال خوب مدارس و دانش آموزان، مقرر است اين فعاليت ارزنده در كليه مدارس و با تاكيد بر دوره ابتدايي در دوجنسيت بصورت سراسري اجرا شود. بطوري كه كه كليه دانش آموزان همه روزه قبل از شروع كلاس به مدت 8 دقيقه با شرايط و ضوابط خاص نرمش كنند. پيش بيني مي شود از سال تحصيلي93-92 تمامي دانش آموزان مدارس ابتدايي وبيش از50% دانش آموزان متوسطه دوره اول و دوم كشور، تحت پوشش ورزش صبحگاهي و آغازين قرار گيرند. اجراي اين برنامه را كادر آموزشگاه اعم از مدير، معاونين ، مربيان پرورشي، معلم تربيت بدني و دانش آموزان(سرگروه هاي ورزشي) به عهده دارند. لازم به ذكر است اين طرح ضمن فراگير بودن و سهولت اجرا هزينه خاصي را براي آموزشگاه در بر نخواهد داشت .

زمان اجرا: در سال تحصيلي بصورت منظم در طول هفته

وقت برنامه:حدود8 دقيقه نرمش

مجري برنامه: معاون پرورشي و تربيت بدني با همكاري معلم تربيت بدني، مراقب سلامت ودانش آموزان سرگروه ورزشي

رسانه هاي آموزشي(پكيج): لوح فشرده آموزشي تصويري – نوار كاست صوتي-برگه راهنما

انتظارات از آموزش و پرورش استان ها :

1-    طرح و تصويب برنامه نرمش صبحگاهي مدارس در شوراي ورزش استان

2-   ارسال دستورالعمل اجرايي به مناطق/نواحي/شهرستان ها

3-  تشكيل كارگاه آموزشي/توجيهي براي نمايندگان مناطق/نواحي/شهرستان ها

4-   همكاري در تكثير و توزيع رسانه هاي آموزشي(لوح فشرده آموزشي تصويري – نوار كاست صوتي-برگه راهنماو...)

5-   نظارت همه جانبه و گسترده بر مراسم صبحگاه و آغازين مدارس با محوريت اين برنامه

6-   پيش بيني مكانيزم هاي ترغيب و تشويق مسوولين ادارات، مديران مدارس و عوامل اجرايي

7-  جمع آوري نظرات اصلاحي و سازنده مدارس و انعكاس نتايج آن به ستاد

انتظارات از آموزش و پرورش مناطق/نواحي/ شهرستان ها:

1. 1.       طرح و تصويب برنامه نرمش صبحگاهي مدارس در شوراي ورزش مناطق/نواحي/شهرستان ها
2. 2.      ارسال دستورالعمل اجرايي به مدارس تابعه
3. 3.     برگزاري جلسات توجيه و آگاه سازي مديران، معاونين و معلمين تربيت بدني نسبت به اهميت و ضرورت برنامه
4. 4.     ملزم نمودن مديران به طرح و تصويب برنامه نرمش صبحگاهي در برنامه سالانه شوراي مدارس
5. 5.     همكاري در تكثير و توزيع رسانه هاي آموزشي(لوح فشرده آموزشي تصويري – نوار كاست صوتي-برگه راهنماو...)
6. 6.      نظارت همه جانبه و گسترده بر مراسم صبحگاه و آغازين مدارس با محوريت اين برنامه
7. 7.     پيش بيني مكانيزم هاي ترغيب و تشويق مديران و معاونين و معلمين تربيت بدني مدارس
8. 8.     جمع آوري نظرات اصلاحي و سازنده مدارس و انعكاس نتايج آن به استان

توصيه ها و  رهنمود هاي  اجرايي  نرمش  صبحگاهي

مقام معظم رهبري در ارتباط با ورزش  فرموده اند :

"تمام عبادات وتكاليف شرعي اي  كه من و شما را امر کرده اند تا انجام دهيم ، در حقيقت ابزارهای همين تزکيه يا همين تربيت است ؛ برای اين است که ما کامل شويم ... همچنان که اگر ورزش نکنيد ، جسم شما ناتوان ، بی قدرت و آسيب پذير خواهد شد و اگر بخواهيم جسم را به قدرت ، به زيبايی ، به توانايی ، به بروز قدرتها و استعداد های گوناگون برسانيد ، بايد ورزش کنيد. نماز، ورزش است؛ روزه، ورزش است؛ انفاق،ورزش است؛ اجتناب از گناهان،ورزش است؛ دروغ نگفتن، ورزش است؛ خير خواهی برای انسان ها، ورزش است. با اين ورزش ها ، روح زيبا و قوی ،کامل می شود. اگر اين ورزش ها انجام نگيرد، ممکن است به ظاهر خيلی پسنديده به نظر بياييم ؛ اما باطنمان يک باطن ناقص و نحيف و حقير و آسيب پذير خواهد بود . "

با عنايت به سخنان گهربار مقام معظم رهبري و توجه به اصل" انسان سالم- محور توسعه پايدار كشور"، به منظور كمك به ارتقاء سلامتي ، تندرستي و نشاط آينده سازان ايران اسلامي ، گسترش نرمش صبحگاهي  به عنوان يكي از شاخص هاي مهم كاري و محقق گر اهداف و راهكارهاي سند تحول بنيادين مورد توجه خاص وزارت آموزش و پرورش قرار دارد و مقرر است با رعايت تمامي حدود و رويكردهاي تحولي جديد و مبتني بر آموزه هاي ديني، ملي و ميهني در مراسم آغازين مدارس اجرا شود. ورزش صبحگاهي يكي از بهترين فعاليت هايي است كه مي تواند،  موجب ارتقاء روحيه نشاط ، شادابي و اجتماعي شدن دانش آموزان گردد و ذهن آنان را براي يادگيري بهتر مفاهيم درسي آماده و كم تحركي آنان را جبران نمايد . اميد دارد كه با همكاري كليه مسئولين ،مديران، معاونين و كارشناسان در سطح استان ها، مناطق/نواحي/شهرستان ها، مدارس و تلاش معلمين تربيت بدني و معاونين پرورشي، اين فعاليت ارزنده و اثر بخش به صورت منسجم و مستمر در مدارس اجرا شود. و در اين راستا مصوبات وحمايت هاي شوراي ورزش در سطح استان ها و مناطق/شهرستان ها و همچنين شوراي مدارس، در اجراي كمي و كيفي اين فعاليت سودمند نقش به سزايي خواهد داشت.

برخي تاكيدات وتوصيه هاي كاربردي

بااجراي 10 دقيقه نرمش صبحگاهي، در مدت كوتاهي يك فعاليت اجتماعي،فرهنگي،ورزشي در مدارس پايه ريزي مي شودو ضمن ايجاد نشاط و شادابي ، موجب هماهنگي عصب و عضله ، انعطاف پذيري عضلات و تاندون ها ، جنبش پذيري مفاصل و نهايتاً بهبود آمادگي حركتي در دانش آموزان خواهد شد . مهمتر آنكه توجه مديران به اين امر و حضور فعال پرسنل مدرسه در نرمش صبحگاهي باعث بهبود نگرش دانش آموزان نسبت به اهميت فعاليت بدني و علاقه مند و عامل شدن آنان به ورزش منظم روزانه خواهد شد. اين فعاليت ورزشي نياز به سالن، وسايل وامكانات ويژه اي ندارد و نسبت به ساير فعاليت هاي ورزشي ،اجراي آن بسيار آسان مي باشد .

آموزش و پرورش مي تواند با هزينةكم پايگاه  اصلي خود را كه مدارس مي باشد مورد توجه قرار داده و موجب شود، همكاران با موّدت و همدلي در اين فعاليت ارزنده و سود مند اجتماعي شركت نمايند .

ارتباط با راديو ، تلويزيون ، جرايد و ... جهت انگيزش بيشتر در دانش آموزان و همكاران مورد توجه وپيگيري روابط عمومي منطقه قرار گيرد .

سخني بامعاونين و مديران محترم مدارس :

شما مي توانيد با اطلاعاتي كه ازابعاد و شكل حياط مدرسه و موانع موجود آن در اختيار داريد ،با توجه به علايق دانش آموزان تمهيدات لازم جهت آموزش وفرهنگ سازي ( خانواده ها ، دانش آموزان و معلمان ) در نظر بگيريد تا دانش آموزان و كادر مدرسه به انجام مستمر و روزانه نرمش صبحگاهي ترغيب شوند .

هدف كلي از اجراي سراسري ورزش صبحگاهي مدارس منطبق با اهداف آموزش و پرورش يعني اهتمام به فعاليت ورزشي براي كسب و حفظ سلامتي خواهد بود و در طول سال مي بايست به طور منظم اجرا گردد .

هدف اختصاصي را نيز مي توان ارتقاء توانائي هاي دانش آموزان از نظر روحي و جسمي قرار داد . مانند تقويت  هماهنگي عصب و عضله ، تقويت روحيه ي نشاط و افزايش انگيزه حضور در مدرسه وساعات آغازين .

لوح فشرده و برگه راهنما كه در اختيار شما و همكاران و دانش آموزان قرار مي گيرد حاصل برنامه ريزي هاي دقيق و علمي و تجارب چند سال اخير مي باشد و انتظار مي رود در اين مرحله ي حساس با نظارت مستمر شما اقدامات چند سالة طراحان و كارشناسان ذي ربط براي اجراي مطلوب آن به ثمر رسانيده شود . جهت اجراي بهتر نرمش صبحگاهي از كمك معلمان ، معاونين و معلمان تربيت بدني ، مربيان پرورشي ، قهرمانان ورزشي ، اولياء،همكاران علاقه مند و دانش آموزان عضو گروه هاي ورزشي مي توانيد بهره بگيريد .

توصيه مي شود در قدم اول كميته نرمش صبحگاهي مدرسه را با دعوت از نماينده دبيران، معلمان تربيت بدني، مربيان پرورشي،نماينده اوليا ونماينده سرگروههاي ورزشي دانش آموزان تشكيل و ضمن تبادل نظر پيرامون نحوه اجراي بهينه نرمش آغازين،مسووليتها و وظايف را تقسيم كنيد.

در ضمن متذكر مي شود اين برنامه قابليت اجرا در مدارس راهنمايي و متوسطه  را نيز دارد.

توصيه به مديران :

1-  كميته نرمش صبحگاهي(آغازين)مدرسه را فعال و با تشكيل جلسات هفتگي روند اجراي آن را بررسي،كنترل و هدايت نماييد.

2-    نرمش صبحگاهي را جزيي از برنامه رسمي صبحگاه و آغازين مدرسه اعلام كنيد .

3-  ترتيبي اتخاذ نماييد تاسريعاً  CDتصويري(آموزشي/اجرايي نرمش صبحگاهي)ودر صورت نياز موسيقي آن نيزبصورت نوار كاست دراختيار كليه دانش آموزان قرار گرفته تا در منزل تمرين كنند.

4-    تشكيل جلسه فوري با اوليا دانش آموزان و توجيه كامل آنان بهترين پشتوانه اجراي طرح است.

5-  نرمش صبحگاهي تا حد امكان هر روز به طور منظم اجرا شود و براي روزهاي سرد و باراني نيز حركات ويژه در حياط،سالنهاي مدرسه،يا راهروها و حتي كلاس طراحي وبرنامه ريزي شود .

6-     يك مجري خوب و تا مدتي ثابت از ميان همكاران با تجربه و علاقه مند در نظر بگيريد .

7-    با برنامه ريزي مناسب، روزي يك پايه ياكلاس نظارت و اجراي نرمش صبحگاهي را بر عهده بگيرد .

8-    از رقابت بين كلاسي وپايه اي و ايجاد مسابقات ابتكاري نيز مي توانيد براي ارتقا انگيزه بهره بگيريد .

9-  فوايد نرمش صبحگاهي را به اطلاع دانش آموزان و خانواده هايشان برسانيد .(با ارسال كتبي مطالب ، سخنراني ، توصيه در مراسم صبحگاه و زنگهاي تفريح )

10-    از نيروهاي مختلف ( دانش آموزان،معلمان ، كادر ، اوليا و بويژه معلمان تربيت بدني ) كمك بگيريد.

11-  از همكاران آموزشي بخواهيد دقايقي را از فوايد اجتماعي،نظامي ، رواني ، اقتصادي،پرورشي ،مذهبي ،جسماني،روحي و پزشكي ورزش همگاني در كلاس يا سر صف صحبت نمايند .

سخني با معلمين تربيت بدني :

از آنجا كه تمام طرح هاي ارزشمند آموزشي و كمك كننده به درس تربيت بدني نهايتاً به دست توانمند و خلاق شما جامة عمل مي پوشد ، طرح سراسري ورزش صبحگاهي نيز با همت ، تلاش ، نظارت فني شما در صحن مدرسه با قوت بيشتري اجرا مي شود .

شما مي توانيد حركات پيشنهادي را با كمك سرگروه هاي ورزشي با بهترين روش انجام دهيد و ابتكار عمل شما، آموزش و پرورش را جهت رسيدن به اهداف ياري مي نمايد .

توصيه به معلمين تربيت بدني :

1-    نحوه استفاده از لوح فشرده تصويري را به بچه ها آموزش دهيد.

2-  كلاس به كلاس حركات طراحي شده در لوح فشرده ارسالي در ابتداي زنگ تربيت بدني در بخش آماده سازي عمومي بدن تمرين شود .

3-    از آنان بخواهيد براي كسب ممارست در اجراي نرمش صبحگاهي،مرتبا" در منزل تمرين كنند.

4-    نمره اي براي بجه ها دراين زمينه در فعاليت كلاسي درس تربيت بدني منظورو به آنان اعلام نماييد.

5-    رقابت و مسابقاتي را بين كلاسها براي اجراي هر چه پر شور تر اين طرح برنامه ريزي نمائيد .

6-  حتماً تعدادي از دانش آموزان علاقمند ومستعد براي اجراي نرمش صبحگاهي را براي اجرا در مقابل ساير دانش آموزان آموزش دهيد .

7-    با نظارت فني و مستمر و اعمال بازخورد،كيفيت اجراي نرمش صبحگاهي راروز به روز ارتقا دهيد .

8-    ارائه مطالب تئوري در خصوص فوايد نرمش صبحگاهي مي تواند سودمندباشد.

9-    ابتكار و خلاقيت شما همكار ارجمند نرمش صبحگاهي را مطلوب و جذاب مي نمايد .

10-  به ياد داشته باشيد حفظ هيجان و نشاط در نرمش صبحگاهي امري ضروري است .

11- در صورت هراه بودن كيف ها مي توانيداز آن به عنوان نشانه براي ايجاد نظم مجدد و برگشت به مبدا در حركاتي كه نياز به جابجائي صفوف مي باشد استفاده نمائيد.

12-  در تابلو و اعلانات ورزشي به آموزش تئوري و عملي نرمش صبحگاهي بپردازيد و بيشتر از زيبائيها و جذابيت و خاطرات شيرين مراسم صبحگاهي بنويسيد .

13-  براي دانش آموزان ريتم و اجراي حركات هماهنگ و موزون را در نرمش ها آموزش دهيد .

سخني با مسوولين تربيت بدني منطقه/ناحيه/ شهرستان:

احياء و ترويج نرمش صبحگاهي در مدارس به جهت پيامدها و ثمرات ارزشمندي كه به دنبال دارد پس از درس تربيت بدني در صدر فعاليت هاي ورزشي دانش آموزان مدارس قرارمي گيرد زيرا اين فعاليت فرهنگي ، اجتماعي ، ورزشي با ضريب ايمني بالا، فاقد آسيب بوده وبه كمترين هزينه و امكانات نياز دارد .

علاوه بر آن جمعيت كثيري از دانش آموزان را شامل و پايگاه اصلي آموزش و پرورش يعني مدرسه را مورد توجه قرار مي دهد وكليه همكاران درجوي صميمي و با نشاط دراين فعاليت شركت مي نمايند.

توصيه به مسوولين تربيت بدني:

1-  با همكاري معاونين محترم آموزشي و پرورشي ترتيبي اتخاذ شود تا لوح هاي فشرده، برگه هاي راهنما وپوسترهاي ارسالي در اختيار كليه مدارس ابتدايي و حسب صلاحديد ساير مدارس مورد نظر قرار گرفته و تكثير و توزيع آن براي دانش آموزان دنبال شود.

2-    لوح فشرده تصويري وصوتي وضمائم رادر جلسات معلمين تربيت بدني ارائه ومورد بررسي قرار دهيد.

3-    تشويق دانش آموزان و همكاران فعال دراين زمينه به عنوان محرك قوي مي تواند مطرح باشد .

4-    حين بازديدكلي از مدارس مي توانيد اجراي نرمش صبحگاهي را پيگيري نمائيد .

5-    براي فرهنگ سازي اين ورزش همگاني تمهيدات لازم را انديشيده و در جلسه مديران بازگوكنيد .

سخني با اولياء محترم دانش آموزان :

آموزش و پرورش با اجراي ورزش صبحگاهي قصد دارد، به اهداف ارزشمندزير برسد :

1-    ايجاد روحية نشاط در فرزندان شما

2-    پذيرش نظم و انضباط اجتماعي

3-    رفع كسالت و خواب آلودگي اول وقت

4-     زمينه سازي جهت يادگيري و پذيرش دروس تئوري كه نياز به توجه دارند

5-    ترويج فرهنگ و گرايش به ورزش منظم و روزانه

6-     آموزش حركات پايه ورزشي

7-    تقويت بنيه مذهبي و پرورشي دانش آموزان

توصيه به اولياء :

1-    اهداف فوق با شركت فرزند شما در نرمش صبحگاه ميسر مي شود.او را به اين امر تشويق كنيد.

2-  به همراه فرزندتان با استفاده از لوح فشرده جديد و موسيقي آن،  به فعاليت ورزشي در منزل بپردازيد تا علاوه بر كسب سلامت جسمي، شادابي و نشاط را به كانون گرم خانواده به ارمغان آوريد .

3-    خوب  است كه در مراسم صبحگاهي، مدرسه از كمك هاي ارزندة شما بهره مند شود .

انتظار از دانش آموزان:

1-    با شادابي و تحرك هر روز خود را شروع نمائيد .

2-    با دانش آموزان مدرسه يك تيم هستيدبنابر اين جهت شركت در اين فعاليت جدي ظاهر شويد .

3-    آمادگي جسمي و روحي خود را با شركت فعال در نرمش صبحگاهي منظم افزايش دهيد .

4-  از لوح فشرده آموزشي و توصيه هاي معلم تربيت بدني مدرسه استفاده نموده و حتما"نرمش صبحگاهي را هر روز در منزل تمرين كنيد.

5-    هماهنگي دسته جمعي و حركات موزون را بياموزيد و از اجراي منظم و هماهنگ آن لذت ببريد .

6-     با رعايت نظم در صف و ستون،رژه و حركات راتمرين كنيد تا به سرعت ورزيده و ماهر شويد .

برخي نكات فني كه در تهية لوح فشرده ورزش صبحگاهي مد نظر قرار گرفته:

1-    استفاده از آموزه هاي ديني، ارزش هاي معنوي و منويات مقام معظم رهبري

2-    توجه به مراحل رشد و تكامل و مهارت هاي دانش آموزان و دوره تحصيلي

3-    اشعاري كه مفاهيم زير بنائي و مباني ورزشي را بيان نمايد در حد زماني كافي و تكرار لازم .

4-    حركات جسماني و نرمش هائي كه از ساده به مشكل و به مرحله تركيبي و سپس به آسان طراحي شده.

5-    از هم آوائي وايجاد ريتم و صدا با دست و پا به حالت رژه و ... استفاده شود.

6-     با تركيب اشعار و مفاهيم ارزشمند تربيتي،غرور ملي و ..متجلي شود.

7-    برنامه متناسب با توانايي دوره هاي تحصيلي و جنسيت دانش آموزان تدوين شده است.

8-    رعايت اصول علمي و ايمني حركات و محدوديت هاي مكاني و تعداد دانش آموزان نرمش مد نظر قرار گيرد.

9-    با نشاط بودن،منسجم و منظم بودن حركات مد نظر قرار گيرد.